Viscosity Index กับคุณภาพของน้ำมันเครื่อง
ค่า Viscosity Index เป็นตัวชี้บอกความสามารถในการเปลี่ยนแปลงความหนืดตามสภาพอากาศ ความหนืดของน้ำมันหล่อลื่นจะลดลงเมื่ออุณหภูมิเพิ่มขึ้น และหนืดเพิ่มขึ้นที่อุณหภูมิลดลง ตัวน้ำมันเครื่องที่มีความสามารถในการเปลี่ยนแปลงสูง ย่อมมีค่า Viscosity Index(VI) ที่สูง ซึ่งหมายถึงมีคุณสมบัติสามารถใช้ได้ในสภาวะอุณหภูมิที่แตกต่างได้มาก แต่นั้นคือตัวชี้บอกคุณภาพของน้ำมันหล่อลื่นจริงหรือ? ค่าสูงคือน้ำมันหล่อลื่นคุณภาพสูงใช่หรือไม่?
ตรงนี้คำตอบคือใช่และไม่ใช่ เนื่องจากในปัจจุบัน ค่า VI สามารถปรับแปลงได้โดยใช้สารเติมแต่ง (additive) ที่เรียกว่า Viscosity Index Improver (VIIs) ซึ่งเป็นหนึ่งในสารเติมแต่งที่ใช้แพร่หลาย ดังนั้นจึงตอบได้ยากว่าค่า VI ชี้ถึงคุณภาพของน้ำมันเครื่อง และสิ่งที่ผู้ใช้รถมักจะลืมคำนึงถึงคือ อุณหภูมิในสภาวะทำงาน(operating temp) คือเท่าไร สิ่งที่จะทำให้ได้ผลสูงสุดคือ การเข้าถึงอุณหภูมิสภาวะทำงานได้ไว เนื่องจากในส่วนผสมของ Additive ต่างๆ จะให้คุณภาพสูงสุดที่อุณหภูมิทำงานของรถ ซึงจะอยู่ที่ประมาณ 75-100 องศาเซลเซียส ซึ่งตรงนี้ โดยการเลือกเบอร์ความหนืดน้ำมันเครื่องที่เหมาะสมนั้น เราจะสามารถสังเกตุผลได้จาก การใช้ระยะเวลาที่สั้นลงที่อุณหภูมิเครื่องจะมาอยู่ที่ operating Temp. ทำให้สาร Additive ทำงานได้ดีที่สุด และคงความร้อนอยู่ตรงนั้นจนมีการดับเครื่องยนต์
และเนื่องด้วยโดยปกติสาร additive จะเสื่อมคุณภาพไปก่อนตัว Base stock หรือ วัตถุดิบพื้นฐานในการผลิต จึงทำให้ค่า VI ของน้ำมันจะเกิดความแตกต่างตามระยะทางที่ใช้ และเป็นไปได้สูงที่ ค่า VI จากตอนเปิดขวด กับหลังวิ่งไปแล้ว 5,000 กิโล จะแตกต่างไป โดยจะอ้างอิงถึงตารางค่า VI ของ Basestock แต่ละชนิด
โดย อาจารย์ นิพนธ์ วรรณเศษตา
เรียบเรียงโดย จิณฑ์จุฑา จารุนาค
